ÖZEL GÜVENLİK EĞİTİMİ

Kökeni çok eskilere dayanan bir meslek Özel Güvenlik. Kabile şeflerinin, beylerin, kralların, imparatorların, varsıl insanların, üst düzey yöneticilerin, siyasetçilerin en yakınında olan ve onları içeriden ve dışarıdan gelebilecek her türlü tehlikeye karşı koruyan fedailer.

ABD’de ve Avrupa’da bu günkü durumuyla 150-200 yıllık bir geçmişi olmasına rağmen ülkemizde 1980’li yıllardan itibaren ortaya çıkan bir meslek.

1981 yılında 2495 sayılı yasa ile hukuki düzenlemesi yapılmış, daha sonra bu yasanın yetersizlikleri görülmüş ve değişen koşullara, ihtiyaçlara ve yaşanan sorunlara göre 2004 yılında 5188 sayılı yasa çıkarılmıştır. Halen yürürlükte olan yasa da budur. Yani 18 yaşında genç bir bir meslektir. Dolayısıyla gelişmeye ve değişmeye açıktır. Sorunlarını da çözebilmiş değildir. Mevzuatından, uygulamasına, eğitiminden, toplumsal algısına, yetkisinden, sorumluluklarına, çalışanların özlük haklarından, davranış biçimlerine kadar her boyutunda yaşanan ve çözüm bekleyen sorunları vardır. Böyle olması da çok normaldir. Çünkü bakıldığında daha eski mesleklerde bile onlarca, yüzlerce sorun olduğu bir gerçektir. Hatta  Özel Güvenlik mesleği biraz daha şanslıdır. Nedeni ise , bu mesleğin ileriye gitmesi, sorunlarının çözülmesi için çaba harcayan bir kamu otoritesinin ( Emniyet Genel Müdürlüğü Özel Güvenlik Denetleme Başkanlığı ) , sektörü temsil eden Sivil Toplum Kuruluşlarının ( GÜSOD ) , Üniversitelerin Akademik Personelinin ve Özel Güvenlik çalışanlarının temsil edildiği dernek ve sendikaların olmasıdır. Saydığım bu kurum ve kuruluşlar ortak bir akıl ile en iyiyi bulmaya çalışmaktadır.

Bu gün evden çıktığınızda her yerde ( istasyon, otogar, hastane, avm, park,site, okul, kampüs, banka, havalimanı, deniz limanı, fabrika, tramvay, müze, metro, otel vs.) Özel Güvenlik Görevlileri ile karşılaşırsınız. Sayıları neredeyse 350 bini bulan bir kitleden bahsediyoruz. Bunların eğitim kurumları, firmaları, yöneticileri, ortakları, yan kuruluşları ( teçhizat ve malzeme sağlayıcılar, güvenlik sistemciler,alarm merkezler, atış poligonları vs.) ‘da sayarsanız sayı 400 binleri geçer. Yani büyük bir sektör oluşmuş durumda. Daha önce tarafımdan hazırlanan TOBB Özel Güvenlik Sektör Raporunda ( ilk ve tek rapordur) o zamanki verilere, sayılara ve büyüklüğe göre 3 milyar dolarlık bir sektörden bahsetmek mümkündü. Sanırım şimdi daha da büyüdü ve belki de 5 milyar dolar seviyelerine yaklaştı.

Peki ÖG. Olarak çalışan kişiler nasıl bir eğitimden geçiyor? Halen ülkemizde ÖGG. Olmanın iki yolu var. Birincisi yetkili eğitim kurumlarından eğitim almak. Yani özel sektöre ait ve eğitim vermeye yetkili, devletin ilgili kurumları tarafından denetlenen ve belli bir ücreti karşılığı ( il den ile eğitim kurumundan eğitim kurumuna değişebilir bir rakam) verilen eğitim. Silahlı ve silahsız olarak da ikiye ayrılabilir. 150 saati bulan ve yaklaşık 3 hafta süren bir eğitim sürecidir. Bu eğitimlerin sonucunda da Emniyet Genel Müdürlüğünce yapılan sınavlarda başarılı olmak gerekir. Başarılı olanlara ÖG. Kimlik Kartı verilir. Bu kimlik kartını alan kişi artık gerek özel sektörde, gerekse kamuda ÖGG.lisi olarak istihdam edilebilir. Bundan sonra 5 yılda bir yenileme eğitimine tabi tutulur. Yenileme eğitimi ayrı bir konu ve sorunlu bir alan olduğu için ayrı bir yazıda ele almak daha doğru olur.

İkinci yol ise Üniversitelerdeki Meslek Yüksek  Okullarında açılmış olan ( sayı şimdilik 52 ve her yıl giderek sayı artıyor) Özel Güvenlik ve Koruma Programlarından mezun olmaktır. Bunlar önlisans düzeyinde iki yıllık öğrenim süresine sahiptir. Bu programlarda hem mesleki dersler hem de sosyal-kültürel dersler verilir. Derslerin büyük çoğunluğu EGM.Özel Güvenlik Denetleme Başkanlığının yönetmeliğine göre belirlenen derslerdir. Bu programlardan mezun olan kişiler mezuniyetlerini belgelediklerinde doğrudan ÖG.Kimlik Kartını alır ve bu görevlere, kadrolara talip olabilirler. Önlisans programlarında da yaşanan önemli sorunlar mevcuttur, bu da ayrı bir yazı konusudur.

Bundan sonra Üniversitelerde ki eğitimde yapılması gereken Özel Güvenlik ve Korumanın LİSANS düzeyinde bir bölüm olarak açılmasıdır. Ya 4 yıllık Yüksek Okul ya da Fakülte’de bölüm olabilir. Neden böyle bir ihtiyaç vardır?

1. Sektördeki özel güvenlik birimlerinin orta ve üst düzey yöneticilerini yetiştirmek için,

2. Alanla ilgili akademik personel yetiştirmek için,

3. Kamudaki özel güvenlik birim yöneticilerini yetiştirmek için ( üniversitelerin, kamu hastanelerinin, belediyelerin, bankaların  vs.  güvenlik müdür ve amirleri)

4. Özel güvenlik şirketilerindeki ( eğitim veya hizmet üreten firmalar) yöneticilerin yetiştirilmesi için,

5. Mesleğe daha üst seviyede katkı sağlayacak, yükseltecek bir yol açmak için lisans düzeyinde eğitime başlanmalıdır.

Buna 5188  sayılı yasa zaten izin vermektedir. Kanunun 14 ncü eğitim maddesi “ üniversitelerin önlisans/lisans bölümlerinden mezun” diyerek aslında  sadece önlisans değil lisans seviyesinde de bu bölümün açılabileceğine işaret etmiştir.

Aslına bakılırsa bu çok kolay da olacaktır. Yeni bir yüksekokul veya fakülte kurulmasına gerek yoktur. Üniversitelerimizde uygulamalı bilimler yüksekokulu /fakülteleri mevcuttur. Yapılacak olan bir senato kararıyla buralarda özel güvenlik koruma bölümü açılabilir.

Hatta biraz daha ileri görüşlülük yapacak olursak zabıta, itfaiye, sivil savunma, arama-kurtarma (AFAD), infaz koruma, göç ile mücadele ve göçmen koruma, özel güvenlik ve koruma gibi bölümleri olan bir fakülte veya yüksekokul olabilir. Adı da  Yaşamda Güvenlik Fakültesi olabilir.

Yukarıda sayılan meslek alanları ile ilgili yönetici açığı vardır. Üniversite yönetimlerinin bu öneriyi dikkate alması yeni adımlar için yeterli olacaktır. Bu hafta özel güvenlik haftasıdır. Bütün özel güvenlik sektörünün başta cefakar çalışanlar olmak üzere  haftasını kutluyorum.

Hoşçakalın

Prof.Dr. C.Gazi UÇKUN