Atom nedir?
Adil Tarık Özkurt
Merhaba değerli okurlar,
Şimdi sizlerle bir deney yapalım.
Elinize bir kağıt alın ve her seferinde kağıdı ikiye bölmeye başlayın. Bölün, bölün ve bölün…
Bir noktadan sonra kağıdı artık bölemeyeceğinizi göreceksiniz. Çünkü kağıt artık o kadar küçük olmuştur ki artık bölünecek bir kısmı kalmamıştır. Daha fazla yırtamıyorum dediğiniz anda o kağıdın en küçük parçası denir.
İşte bilimde de daha küçük parçalara ayrılamayan bu en küçük parçaya “ Atom “ adı verilmektedir.
Atom, bir maddeyi oluşturan en küçük yapı taşıdır. O kadar küçük ki 1 metrenin 10 milyarda birine eşittir. Buna da “Angstrom” ölçü birimi adı verilmektedir. Yani 1 atomun boyutu 1 Angstromdur.
Bu kadar küçük değerlerden bahsedince de fizikte artık “Kuantum Fiziği” denilen özel bir fizik türü kullanılması gerekmektedir.
Makro (atom üstü) evrende çalışırken “Klasik Fizik”, mikro (atom altı) evrende çalışırken de “Kuantum Fiziği” çalışmaktadır.
Atomun merkezinde çekirdek ve çekirdeğin içerisinde de protonlar ve nötronlar bulunmaktadır. Protonlar, pozitif yüklü elektrik yüküne sahip parçacıklardır. Nötronlar ise yüksüzlerdir.
Bu çekirdeğin etrafında da özgürce dolaşan ama aynı zamanda da belirli bir yörüngede bulunma OLASILIĞI olan elektronlar bulunmaktadır. Olasılık diyorum çünkü kuantum evreninde her zaman olasılıklardan bahsedilir.
Bir elektronun aynı anda hem hızını daha doğrusu momentumunu hem de konumunu belirleyemeyiz. Hızı belli ise bir konumda olma olasılığından bahsedebiliriz. Eğer konumu belli ise de hızının değerini kesin olarak ölçemeyiz. ( Kısaca ama çooook kısaca “Heisenberg Belirsizlik İlkesi” )
Peki atoma dönecek olursak, bir atomun çekirdeğindeki proton sayısı ile o yörüngede dönen elektron sayısı birbirine eşit ise o atom elektriksel olarak yüksüzdür.
Eğer proton sayısı, elektron sayısından fazla ise “pozitif” yüklü
Eğer elektron sayısı, proton sayısından fazla ise “negatif” yüklü olacaktır.
Bu şekilde yüklü olan atomlara ise “ iyon” adı verilmektedir.
“Yerçekimi mi ? Kütle Çekimi mi ?” adlı yazımdan hatırlarsanız temel kuvvetlerden bahsetmiştim. Orada güçlü ve zayıf kuvvetlerin sadece mikro evrende çalıştığını belirtmiştim
İşte o mikro evren tam olarak burası olmaktadır. Bu çekirdek içerisinde etkili olan kuvvetler güçlü ve zayıf kuvvetlerdir.
Bu kuvvetler aslında o kadar etkilidir ki o yüzden, maddenin parçalanamayan en küçük yapı taşına “atom” adı verilmektedir.
Merak uyandırsın diye burada bıraktım, haftaya yazımda atom modellerinden devam edeceğiz.
Takipte kalın…
Sağlıklı, mutlu ve huzurlu haftalar dilerim.
“Atomları bölmenin gücü büyük, fakat atomu anlamanın gücü daha da büyük." Albert Einstein