GPS Sistemi nedir?
Adil Tarık Özkurt
Merhaba değerli okurlar,
21 Nisan 1996 Çeçenistan Cumhurbaşkanı ve Büyük Çeçen direnişinin lideri Cevher Dudayev suikaste uğradı ve şehit edildi.
1996 yılı Kuzey Irak’ta terör örgütü lideri Abdullah Öcalan’a düzenlenen ama maalesef başarısız olan operasyon. (1999 yılından beri İmralı cezaevinde bakılmaktadır.)
2003 yılında Irak Cumhurbaşkanı Saddam Hüseyin’in yerinin tespiti ve öldürülmesi
20 Ekim 2011 Libya lideri Muammer Kaddafi’nin yerinin tespiti ve öldürülmesi
Bu olayların tamamı ve benzerleri kullanıcıların telefonlarının veya yanındaki kişilerin telefonlarının yaydığı sinyal bulunarak gerçekleştirilmiştir.
Bu teknolojiye GPS (Global Positioning System) adı verilmektedir. Türkçesi “Küresel Konumlandırma Sistemi”. Dünya üzerindeki bir konumu hassas bir şekilde belirlemek için kullanılan bir uydu tabanlı izleme sistemidir.
GPS, temel olarak dünya yörüngesinde dönen bir dizi uydu tarafından desteklenir. En az 24 tane uydudan yardım alınır.
Bu uydular, dünya yüzeyinden yaklaşık olarak 20.000 km yüksekte hareket ederler ve sürekli olarak konum verisi gönderirler.
GPS alıcısı olan cihazlar ise yeryüzünde bulunan telefonlarımız, araçlarımızda bulunan navigasyon veya şuan herkesin gözdesi olan akıllı saatlerdir.
Bu cihazlar uydudan gelen sinyalleri alır ve bu sinyalin ne kadar sürede geldiğini hesaplar.
Bu da; mesafe = zaman farkı x ışık hızı ile hesaplanır.
Işık hızı diyoruz çünkü uydulardan gelen sinyaller ışık hızı ile iletilirler.
Daha sonra “trilaterosyon” (üçgenleme) adı verilen yöntem ile konum belirlenir. Bu yöntem de şöyle çalışır;
GPS alıcıları (telefonlarımız vb.) en az 3 uydu ile bağlantıya geçer. Bu 3 uydu sayesinde konumunuzun enlem ve boylamı belirlenir. Daha kesin bilgi almak için ise 4. bir uydu olaya dahil edilir.
Alıcının 1. uyduya olan mesafesi ölçülür ve bu mesafe ile yarıçap oluşturulur.
Daha sonra aynı alıcının 2. uyduya olan mesafe ölçülür. Bu iki mesafe, iki tane çemberin kesişim noktasını oluşturur.
Aynı noktanın 3. uyduya olan mesafesi de hesaplanır ve bu ölçüm ile ilk iki ölçümde oluşan çember daralır ve yeryüzünde tek bir düzlem belirlenir.
Daha net konum istendiğinde ise 4. uydu devreye girer ve iyice daraltılmış olan alana bir de yükseklik bilgisi eklenir ve böylece enlem, boylam ve yükseklik ile 3 boyutlu konumunuz 5-10 metrelik bir sapma ile belirlenir.
Bu sapmanın sebebi de uzaydan gönderilen sinyallerin atmosferdeki hava koşulları sebebiyle yavaşlayabilmesidir. (iyonosfer tabakası)
Bunu denemek isterseniz telefonunuzda haritayı açın ve konumunuza tıklayın. Göreceksiniz ki konumunuzun etrafında bir halka çıkacaktır bu da olası sapmayı gösterecektir.
İşte böyle… Teknolojide iyi olmalıyız. Olmalıyız ki dosta güven düşmana korku verelim.
Hani diyoruz ya “Bir gece ansızın..“ diye bunun için gideceğimiz yeri ve kişiyi nokta atışı bulmalıyız.
Bunun tek yolu ise bilim, bilim, bilim…
Sağlıklı, mutlu ve huzurlu haftalar dilerim.
“İlim, akıl ve hikmet ile yapılır.” Yusuf Has Hacib