Bizans’ın zindan olarak kullandığı, yaklaşık 800 yıllık bir tarihe sahip Yassı Ada’yı Gebze Belediyesi’nin organizasyonu ile gezdik.
Bu kadar yakınımızda olan, tarihimizde bu kadar derin izleri bulunan bir yeri şimdiye kadar gezip-görmemiş olmamız, mesleğimiz gereği bizim eksikliğimizdi.
Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’nın kullandığı, Topçu ve Harekât Okulu'na ait kapalı spor salonu 592 Demokrat Partili’nin yargılanması (cezalandırılması) için mahkeme alanına çevrilmişti, 1960 yılında.
14 Ekim 1960 Cuma sabahı saat 9.30'da başlayan Mahkeme 15 Eylül 1961’de Fatin Rüştü Zorlu, Hasan Polatkan ve Adnan Menderes’in idam kararı ile sonuçlandı.
15 Hakim ve 9 Savcı’dan oluşan Mahkeme Heyeti’ne Salim Başol başkanlık etti.
Yüzde 54 oranında oy almış, Halk’ın iktidara getirdiği bir partiyi askeri cunta ile yok etme kararı, kurulan tiyatro niteliğinde ki bir mahkeme ve 592 kişinin yaklaşık 1 yıl işkence gibi geçen günleri..
Daha yargılama sırasında mahkemenin hakimleri, DP’den ayrılan vekiller ve yöneticiler için sorulan, ‘onlar niye yargılanmadı’ sorusuna, ‘bize verilen emir böyle’ diyerek, ortada bir mahkemenin olmadığını, önceden alınmış bir kararın uygulanması için bir oyun oynandığını gösteriyordu, zaten savunma hakkı verilmemesi de bunun göstergesi idi.
İdam öncesinde, ayakta durmanın mümkün olmadığı, sadece oturarak durabildiğiniz Bizans Zindanları’nda 4 gün kalmış bir Başbakan, mahkeme heyetine, ‘konuşma takatim yok, akli melekelerim yerinde değil’ diyerek, kendisini toparlmak için zaman tanınmasını istiyordu.
İşte öyle bir döneme şahitlik etmişti Yassı Ada.
Bugün doğal yapısını koruyarak, özellikle mahkeme salonunu tüm detayları ile o dönemde ki gibi dizayn edip, Adnan Menderes Müzesi, Bizans Zindanları ve o adada yargılaması yapılan 592 kişinin isimlerinin olduğu müzeler ve yeni yapılar Ada’ya farklı bir görüntü vermiş.
Her ayrıntının ince ince düşünülerek nakş edildiği Yassı Ada, tüm güzellikleri ile görülmesi, bilinmesi gereken bir yer.
Daha Ada’ya ilk ayak attığınız da tüm güzelliklerine rağmen bir utanç adasına, bir dönemin karanlık günlerine adım attığınız hissini yaşıyorsunuz, en çokta Bizans’ın o insanlık dışı zindanlarını gezdiğiniz an tüm ilikleriniz de İnsanlığın ne kadar acımasız olabildiğini hissediyorsunuz.
Yanı başımızda ki bu tarihi adayı yıllar sonra gezip, görme imkanı bulduk ve bize bu imkanı sağladığı için Gebze Belediyesi’ne ve Başkan Büyükgöz’e teşekkür ediyoruz.
Yassı Ada gezisine muhtarlar ve gazetecilerle birlikte katılan Gebze Belediye Başkanı Zinnur Büyükgöz, organizasyonun tüm eksiklerini de konukları ile birlikte yaşadı.
Her organizasyonun, her etkinliğin mutlaka eksik yanları olacaktır ama bütün olarak bakıldığında çok önemli bir geziydi ve bu utanç adasını gezip, görme imkanını yakalamış sayılı isimler arasında yer aldık.
Cumhurbaşkanlığı izni ve Üsküdar Belediyesi’nin organizasyonu ile Ada bir süredir ziyaretlere açılmış durumda, farklı organizasyonlarla da Yassı Ada’yı ziyaret etmek mümkün, Ülkemizin yakın tarihine ilgi duyan her bireyin mutlaka gidip görmesi gereken bir yer.